Zzp’ers mogen in sommige gevallen gezamenlijk afspraken maken over het tarief dat ze aan opdrachtgevers vragen, bijvoorbeeld om op het bestaansminimum te komen.

Dat meldt de Autoriteit Consument & Markt (ACM) in een leidraad over de tariefafspraken van zzp’ers.

Normaal gesproken gelden de concurrentieregels die voor bedrijven gelden ook voor zzp’ers, schrijft de toezichthouder. Ze zijn namelijk ondernemers en bepalen zelfstandig hun product, prijs en service.

Maar er zijn situaties waarin die concurrentieregels niet gelden of waar de ACM geen boetes oplegt. Om als zzp’er sterk te staan, is het belangrijk om die situaties te kennen. Dit zijn ze:

1. Zij-aan-zij

De eerste situatie waarin de ACM zo’n uitzondering maakt, is als je als zzp’er zij-aan-zij werkt met andere werknemers van het bedrijf en als je niet te onderscheiden bent van die werknemers.

Op dat moment word je als zzp'er voor die activiteiten niet gezien als onderneming. Hoeveel uur je voor je opdrachtgever werkt en hoelang al maakt in dit geval niet uit: als je zij-aan-zij werkt, mag je samen met andere zzp'ers afspraken maken over je tarief.

2. Klein in omzet en marktaandeel

Maar je mag ook gezamenlijk afspraken maken over je tarief als je dat met maar een klein aantal andere zzp'ers doet of als jullie samen een klein marktaandeel hebben. De ACM zegt dat de groep zzp'ers in dat geval uit maximaal acht mensen mag bestaan en dat de gezamenlijke omzet niet hoger mag zijn dan 1,1 miljoen euro.

Het marktaandeel van de groep mag in Nederland niet groter zijn dan 10 procent en de afspraak mag van de ACM ook geen invloed hebben op handel tussen landen in de Europese Unie.

3. Voordelen groter dan nadelen

De derde situatie waarin de ACM de afspraken over het tarief toestaat, is als de economische voordelen opwegen tegen de nadelen. Of zoals de wet de voordelen definieert: "Bijdragen tot verbetering van de productie of van de distributie of tot bevordering van de technische of economische vooruitgang". Dat klinkt wat vaag, maar de ACM verbindt hier vier strenge voorwaarden aan:

  • De afspraak zorgt voor een objectief vastgesteld niveau van sociale bescherming voor zzp’ers (bijvoorbeeld om zich te kunnen verzekeren).
  • Deze bescherming kan alleen worden bereikt door de concurrentie te beperken.
  • De zzp’ers geven een eerlijk deel van de voordelen terug aan hun directe en indirecte klanten.
  • Er blijft nog voldoende ruimte over voor concurrentie tussen zzp’ers.

Bekijk voor een uitgebreide uitleg de leidraad van de ACM. Vanaf pagina 17 worden de vier voorwaarden tot in detail besproken, inclusief een voorbeeld van zelfstandige timmermannen in de bouw.

4. Boven het bestaansminimum komen

En dan tot slot de laatste situatie. Het kabinet wil in 2021 een wettelijk minimumtarief voor zzp'ers invoeren, en de ACM legt geen boetes op als zzp'ers nu al samen afspreken om dit minimumtarief te bereiken.

Al die afspraken samen kunnen ingewikkeld zijn om goed toe te passen. Maar de ACM zegt dat zzp'ers zich daar niet te veel zorgen over hoeven te maken. Mocht je de regels verkeerd interpreteren en tariefafspraken maken terwijl dat eigenlijk niet mag, dan legt de ACM geen boete op als je die afspraken snel weer aanpast.

Lees meer over zzp’ers: